Ислом тарихига назар солсак, динимиз ёшларга қанчалик ғамҳўрлик қилганини кўрамиз. Бирон бир дин ёки тузум ёшларга таълим, тарбия ва меҳрибонлик кўрсатишда динимизга тенг келолмайди. Хатто бу фикрни бошка дин вакили бўлган кўплаб олимлар ҳам эътироф этган. Ислом тарихини илк кунларидан бу вазифани мусулмонлар ўзларини асосий ишлари деб белгилашган. Сўзимиз исботи учун мусулмонларни Макка мушриклари билан бўлиб ўтган илк тўқнашув "Бадр" воқеасини эслаш кифоя. Асир тушган мушрикларни озод қилиш шартларидан бири "Мадиналик ўнта болага ўқиш ва ёзишни яхши ўргатиш"-деб сарвари олам Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам белгиладилар. Вахоланки, бу даврда мусулмонлар моддий томондан анчагина мушкул вазиятда эдилар.
Расулулло ҳ ни бу ишлари ҳ озирги ў тиш давридаги арзимаган қ ийинчиликларни пеш қи либ фарзандларини илм олишга етарли эътибор бермаётган биродарларимизга катта сабокдир. Илохий дастуримиз б ў лган Куръони каримда ҳ ам, ёшларга алохида эътибор берилган. Жумладан ушбу ояти каримада; "Эсланг, Лу қ мон ўғ лига насихат қ илиб, деган эди: "Эй, ўғ илчам ! Аллохга ширк келтирмагин! Чунки, ширк улкан зулмдир "(Лу қ мон яна деди): "Эй, ўғ илчам! Шубха й ўқ ки, агар ҳ антал ( ў симлигининг) уру ғ идек (яхши ёки ёмон амал қ илинадиган) б ў лса, бас, у (амал) бирор харсанг тош ичида ё осмонларда ёки ер остида б ў лса, ў шани ҳ ам Аллох келтирур. Зеро, Аллох лутфли ва ого ҳ зотдир. (Юргани н гда) ў рта ҳ ол юргин ва овозингни паст қ илгин! Чунки, овозларнинг энг ё қ имсизи эшаклар овозидир".
Бу ило ҳ ий таълимотлар доим мусулмон ёшларига саодат эшикларини очиб келмо қ да. Пай ғ амбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам нинг шахсан ў злари ҳ ам ёшларни таълим тарбияси билан шу ғ улланганлар.
Умар ибн Абу Салама розияллоҳу анҳу айтадилар; "Кичик ёшли бола эдим, Расулуллох солалоҳу алайҳи васаллам ни этакларида утириб дастурхонга қў л ч ў зар эдим. Расулуллох аста менга хитоб қи лдилар- я қ инро қ б ў л, Эй, ўғ илчам! Аллохни исмини айт, ў нг қў линг билан егин в а ў з олдингдан т аомлан" (Бухорий ва Муслим р и воятлари) .
Расулулло ҳ хачирларини миниб кета туриб, мени ор қ ал а рига мингаштириб олдилар. С ў нг менга қ араб: Эй, йигитча дедилар . Лаббай, Эй, Аллохни элчиси-дедим
-Аллохни доим ёдингда са қ ла, Алло ҳ сени са қ лайди ( Ҳ аким ривояти). Пай ғ амбар алайхиссалом су ҳ батларида ёши улуғ са ҳо балар билан бирга кичик ёшли ёш са ҳо балар ҳам доим қ атнашар эди. Уларни фикрларини эшитиб, уларга ме ҳ рибон отадек ғ а м х ў рлик қ илар эдилар. Бир куни бемор х о л ати даги я ҳ удий болани кў ргани бордилар. Бу зиёрат бар а к о тидан уни қ алби имон нури б илан т ў лди. Ислом тарихидаги машхур ша й х ҳ алифа Умар ибн Хаттобнинг ёшларга б ў лган эътибори ҳ ам дик қ атга сазовордир. У киши давлат кенгаши маслахатларида Абдуллох ибн Аббос каби ёш са ҳо баларни ча қ ириб уларни тинглар, фикрларини қ абул қ илар эди, чунки бу пай ғ амба р лар васиятларидан эди. Абдуллох ибн Масъуд ривоят қ илган хадисда:
-Менга фойдали калималардан васият қ илинг дедим. Пай ғ амбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам Алло ҳ га ибодат қ ил, унга ширк келтирма. Доим Алло ҳ нинг каломи билан бирга б ў л. Ҳақ ни қ абул қ ил, уни келтирган киши катта ёки кичик ёшда б ў лса ҳ ам, агар у сен ё қ тирмаган киши б ў лса ҳ ам. Ботилни рад қ ил, уни катта ёки кичик ёшдаги, сенга ё қ имли д ў стинг келтирган б ў лса ҳ ам (Дайламий ривояти. )
Мазҳаббошимиз Имоми Аъзам, Абу Ханифа розияллоҳу анҳушогирдларига жуда меҳрибонлик билан ғамхўрлик кўрсатганлар.
Кўпгина ночор холдаги болаларни сўзини эшитиб, ундан ибратланганлар. Бир куни лой ўйнаб ўтирган болакайни олдидан ўта туриб;
-Болакай лойга йиқилишдан сақлан дедилар.
-Хазрат йи қ илишдан са қл анинг, олимни йи қ илиши оламни йи қ илишидир деди. Имом бу с ў зни доим эслар ва бир фатво чи қ аришдан о л дин бир ой шогирдлари даврасида му ҳ окама қ илар эдилар.
Бугун мамлакатимиз ёшларига ҳ укуматимиз шахсан юртбошимиз томонидан к ў рсатилаётган ғ амх ў рликларни к ў риб, қ албимиз фа ҳ рга т ў лади. Юзлаб ўқ ув юртлари, мактаблар қ урилиб, замонавий жихозланмо қ да, махсус ст и пендиялар бер и л м о қ да. Юртимизнинг келажа ги ни б уюк бўлиши учун ў з илм и, ғайрати ва маҳоратини сарфлаётган келажакка умид кўзи билан қараётган кўплаб ёшларимизни кўриб Аллоҳга шукроналар келтирамиз.
Баҳодир Ботиров,
Чуст тумани “Охунбобо” жоме
масжиди имом хатиби
