Ҳар қандай миллатнинг келажаги ёшларининг тарбияси ва салоҳиятига боғлиқ. Агар ёшлар тўғри тарбияланса, миллат равнақ топади, юрт тараққий этади. Агар уларга эътиборсизлик қилинса, ахлоқий таназзул ва жамиятда бузғунчилик юзага келади. Шунинг учун ёшлар тарбияси нафақат ота-она ва устозлар, балки бутун жамият учун ҳам масъулиятли вазифадир.
Ислом таълимотларида ҳам ёшлар тарбиясига катта аҳамият берилган. Қуръон ва ҳадисларда фарзандларнинг ахлоқий, маънавий, илмий ва жисмоний ривожланиши учун қатор йўриқномалар берилган.
Аллоҳ таоло Қуръонда шундай марҳамат қилади: "Эй иймон келтирганлар! Ўзингизни ва оилаларингизни дўзах оловидан сақланг..." (Таҳрим сураси, 6-оят)
Бу оятдан маълумки, ҳар бир ота-она ўз фарзандига масъулдир. Уларни яхши тарбия қилиш, ҳалолликка, адолат ва меҳнатсеварликка ўргатиш ота-онанинг бурчидир.
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи васаллам) шундай деганлар: "Ҳар бирингиз раҳбардир ва ҳар бирингиз қўл остидагилар учун масъулдир." (Бухорий ва Муслим ривояти)
Бу ҳадисдан келиб чиқиб, ота-оналар фарзандларига ибратли ҳаёт тарзини кўрсатиши керак. Чунки бола табиатан кўрган нарсасини такрорлайди. Агар ота-она ҳалол ва тўғри йўлда бўлса, фарзандлар ҳам шундай йўлни тутади.
Исломда илмга катта аҳамият берилган. Расулуллоҳ (с.а.в) шундай деганлар:"Илм олиш ҳар бир мусулмон (эркак ва аёл)га фарздир." (Ибн Можа ривояти)
Фарзандларнинг диний ва дунёвий илмларга эга бўлиши уларнинг келажакда муваффақиятли бўлишига сабаб бўлади. Илмли ёшлар жамият учун манфаатли бўлиб, тараққиётга ҳисса қўшади.
Шунинг учун ҳам ота-оналар ва жамият болаларга сифатли таълим беришни таъминлаши керак. Уларга китоб ўқиш, тадқиқотлар билан шуғулланиш, янги илмлар ўрганишга қизиқиш уйғотиш зарур.
Ахлоқ инсоннинг энг муҳим жиҳатларидан биридир. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) шундай деганлар: "Мен гўзал ахлоқни комил қилиш учун юборилдим." (Имом Молик ривояти)
Ҳақиқатдан ҳам, инсон қанчалик илмли бўлмасин, агар унда яхши ахлоқ бўлмаса, у жамият учун зарарли бўлиши мумкин. Ёшларга ростгўйлик, ваъдага вафо қилиш, адолатли ва самимий бўлиш каби сифатларни ўргатиш керак.
Яна бир ҳадисда Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) шундай деганлар: "Сизлардан энг яхшиларингиз – ахлоқи энг гўзалларингиздир." (Термизий ривояти)
Шунинг учун ҳам ота-оналар ва устозлар ёшларни тарбиялашда аввало ўзлари намуна бўлиши керак.
Ислом дини инсоннинг жисмоний соғломлигига ҳам катта эътибор қаратади. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) шундай деганлар: "Кучли мўмин Аллоҳ ҳузурида заиф мўминдан яхшироқ ва суюклироқдир." (Имом Муслим ривояти)
Жисмоний тарбия ҳам инсон камолотида муҳим ўрин тутади. Ёшларни спортга жалб қилиш, уларга соғлом турмуш тарзини ўргатиш, зарарли одатлардан узоқ тутиш лозим.
Хулоса ўрнида Ёшлар – миллат келажаги ва умматнинг кучидир. Агар улар тўғри тарбияланса, юртимиз тараққий этади. Агар эътиборсиз қолдирилса, жамиятда бузғунчилик кўпайиши мумкин. Шунинг учун ота-оналар, устозлар ва жамият биргаликда ёшларнинг маънавий, илмий ва жисмоний ривожига эътибор қаратиши лозим.
Аллоҳ таоло фарзандларимизни солиҳ, илмли ва одобли қилиб тарбиялашимизда ёрдамчи бўлсин!
Абдулҳаким Сўфиев,
Янги Наманган тумани “Саид Собитхон” жоме
масжиди имом-хатиби
