Ибн Аббос розияллоҳу анҳу Зайд ибн Собит розияллоҳу анҳудан илм олар эдилар. У киши устозлари Зайд розияллоҳу анҳунинг эшиги олдига келиб, устозларини чақирар, агар чиқмасалар эшиклари олдида кутиб турар эдилар. Бир куни устозлари чиқишини кутиб эшиклари олдида ухлаб қолдилар. Шамол кўтарилиб чанг тўзон бўлди. Ибн Аббос эса уйларига қайтмасдан устозларини чиқишларини кутиб турдилар. Кўп кутганларидан шамол кўтарган қумлар у кишининг қулоқларига кириб кетди. Лекин илмга чанқоқ Ибн Аббос жойларидан силжимадилар. Маълум вақт ўтгач Зайд ибн Собит уйларидан бир юмуш учун кўчага чиқмоқчи бўлдилар. Қарасалар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суюкли жиянлари Ибн Аббос сочлири тўзиган чанга беланган ҳолда эшик олдида турибдилар. Келганларининг сабабини сўрадилар. Ибн Аббос: «Илм олиш учун келган эдим», дедилар. Шунда Зайд ибн Собит хижолат бўлиб, «Эй Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг жиянлари, агар одам жўнатганингизда ўзим уйингизга борар эдим. Сиздек улуғ зотларга биз бориб дарс беришимиз керак», дедилар. Шунда Ибн Аббос розияллоҳу анҳу: «Йўқ. Илм олиш учун устозлар эшиги олдига келишга буюрилганмиз», деб жавоб бердилар.

Динимиз шогирдларни фақат диний таълим берган муаллимларга яхшилик қилишга чегаралаб қўймади. Инсон манфаати учун хизмат қиладиган барча илм ва ҳунарларни ўргатган устозларни эҳтиром қилишга буюрди. Бир куни Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳ эски кийимларни кийган оддий бир одамни кўрганда ўрниларидан туриб унга иззат икром кўрсатган эканлар. Буни кўрган атрофларидаги шогирдлари бунинг боисини сўраганда, у зот: «Мен бу кишидан ҳайвонларнинг ёшига тааллуқли илмни ўрганганман. Шунга эҳтиром кўрсатиб ўрнимдан турдим», деган эканлар.

Шундай экан ҳар бир шогирд илм берган ўқитувчисини, касб ва ҳунар ўргатган устозини ҳурмат қилиши ва уларни ҳаққига дуойи хайрлар қилиб яхшиликлар тилаши лозим бўлади.

Бежизга Али розияллоҳу анҳу менга битта ҳарф ўргатган кишини қулиман. Хоҳласа мени бозорга чиқариб қул қилиб сотсин, демаганлар. У киши устознинг ҳаққи шу даражада улуғки, битта ҳарф ўргатгани учун, унинг олдида қолиб бутун умр хизматини қилсанг арзийди, демоқдалар.

Камолиддин Нуриддинов.
Наманган тумани “Тўсар” жоме
 масжиди имом хатиби