Ҳар бир халқнинг тараққиёти, давлат тузумининг мустаҳкамлиги ва фуқаролар фаровонлигининг кафолати сифатида унинг асосий қонуни — Конституция майдонга чиқади. Ўзбекистоннинг Бош қомуси ҳам халқнинг асрий орзу-умидлари, адолат, эркинлик ва тинчлик ҳақидаги тасаввурларининг ҳуқуқий ифодасидир. У нафақат давлат бошқарувида, балки жамиятнинг маънавий ҳаётида ҳам муҳим ўрин тутади.

Конституция — ижтимоий адолат ва барқарорлик пойдевори

Конституция жамиятнинг ҳар бир аъзосига тенг ҳуқуқ, тенг имконият ва инсоний қадр-қимматни таъминлашга хизмат қилади. Унда фуқароларнинг фикр билдириш, эътиқод қилиш, илм олиш, меҳнат қилиш, яшаш ва хавфсизлик ҳуқуқлари мустаҳкамланган. Бугунги кунда халқ билан давлат ўртасидаги муносабатлар айнан шу қомус асосида қурилаётгани жамиятда:

тинчлик ва тотувлик,

миллатлараро меҳр-оқибат,

ижтимоий ҳимоя ва бирдамлик,

фуқаролик фаоллиги

каби тушунчаларнинг мустаҳкамланишига сабаб бўлмоқда.

Конституция жамиятда ҳукмрон бўлиши керак бўлган адолат тамойилини ҳуқуқий мезонга айлантиради. Чунки адолат бор жойда барака, тараққиёт ва ишонч бўлади.

Диний қадриятлар билан уйғунлик

Бош қомусимиз дунёвий давлат тамойили асосида яратилган бўлса-да, унда инсоннинг эътиқод эркинлиги алоҳида қадрланади. Бу эса дин ва давлат муносабатларининг адолатли, ўзаро ҳурматга асосланган тарзда йўлга қўйилганини англатади.

Ислом динида инсоннинг қадр-қиммати, адолат, озодлик, меҳнат, меҳр-шафқат ва тинчлик энг юксак қадриятлар сифатида эътироф этилган. Конституциямиздаги кўплаб нормалар, хусусан:

шахс дахлсизлиги,

ҳалоллик ва масъулият,

бошқаларнинг ҳақ-ҳуқуқларини поймол қилмаслик,

оилани асраш,

илм олишга бўлган ҳуқуқ

каби мезонлар ҳам диний таълимотлар билан уйғунлашиб кетади. Бу эса жамиятнинг маънавий-ахлоқий барқарорлигига хизмат қилади.

Оила ва маънавиятнинг ҳимояси

Оила — жамиятнинг таянчи. Конституция оилани алоҳида эътироф этиб, унинг ҳуқуқий асосларини мустаҳкамлайди. Диний қарашларда ҳам оила муқаддас маскан сифатида кўрилади. Фарзанд тарбияси, ҳалол меҳнат қилиш, ота-оналарга эҳтиром, меҳр-оқибат каби фазилатлар Оилавий кодекс ва Конституцияда белгиланган нормалар билан уйғун ҳолда жамият ривожига хизмат қилади.

Маънавий янгиланиш ва ёшлар тарбияси

Бугунги глобаллашув даврида ёшларни маънавий-ахлоқий тарбия қилиш масаласи ҳар қачонгидан муҳим. Конституция:

таълим олиш ҳуқуқи,

илм-фанга бўлган эркинлик,

ёшларни қўллаб-қувватлаш,

маданият ва маънавият ривожи

бўйича мустаҳкам асос яратади.

Диний манбаларда илм талаб қилиш “ҳар бир мўмин учун фарз” экани қайд этилади. Бу тушунча Конституциядаги таълимга оид бандлар билан уйғунлашиб, ёшларни маърифатли, эътиқодли ва ватанпарвар қилиб тарбиялашга хизмат қилади.

Хулоса

Бош қомусимиз нафақат ҳуқуқий ҳужжат, балки халқнинг ижтимоий ҳаёти, маънавий тафаккури ва диний қадриятлари билан уйғунлашган буюк маънавий пойдевордир. У бизга:

тинч ва барқарор ҳаёт,

адолатли жамият,

эркин эътиқод,

миллий ва диний қадриятларга ҳурмат,

ёшлар келажаги учун кенг имкониятлар

тақдим этади.

Конституцияга садоқат — Ватанга, халққа, қадриятларга, тинчлик ва адолатга садоқат демакдир. Ҳар бир фуқаро унинг мазмуни ва руҳиятини чуқур англаб, унга амал қилиши жамиятимиз келажагини янада нурли қилади.

Шуҳратилла Исроилов,
Учқўрғон туман бош имом хатиби