Ҳар бир халқнинг ўз осмонга тутган бир байроғи, кўзига туташган бир умиди, қалбига сингган бир сўзи бўлади. Ўзбекистон халқи учун бу сўз — Бош қомус, Конституциядир. Бу қомус гўё асрлар қаъридан келган халқнинг ўзи яратган улкан китоб кабидир. Унинг ҳар бир моддаси халқнинг йиллар синовидан ўтган ҳаёти, армонлари ва эзгу орзуларининг муҳридир.

Адолат чироқлари ёқувчи китоб

Конституция қўлимизга олинган оддий ҳужжат эмас. У — инсон қадрини улуғлайдиган, ҳар бир юртдошимизнинг ҳаётига адолати билан ёруғлик соладиган чироқдир. Гоҳида тонг саҳарда қушлар чуғурига қулоқ тутамиз: уйғонаётган табиатдаги тинчлик ҳам шу қонунда ёзилган тинчликка ўхшайди. Зеро, Бош қомус халқнинг “Биз тинчликни севамиз, адолатни қадрлаймиз, одамни улуғлаймиз” деган қатъий сўзидир.

Унинг саҳифаларида бирор киши меҳрсиз, эътиборсиз ёки ҳуқуқсиз қолмайди. Ҳар бир бандда:

“Инсон — энг олий қадрият”, — деган бир нур балқиб туради.

Диний қадриятлар билан йўғрилган маънавият нафаси

Исломнинг азалий таълимотида: адолат — пойдевор, меҳр — кўприк, ҳалоллик — йўл, илм — нурдир. Конституциямиз ҳам ана шу қадриятларнинг ҳуқуқий тилда айтилган такроридир гўё.

Эътиқод эркинлиги ҳақида ёзилган моддаларнинг ҳар бирида меҳр бор:

бу — бир-бирини ҳурмат қилган, бағрикенг бўлган, ўзга фикрни тинглай олган халқнинг аждодлардан қолган тарбиясидир.

Оила, фарзанд, ота-она ҳақидаги бандлар эса Қуръондаги “Ота-онангга эътиборли бўл” деган буйруқни ёдга солади. Шунинг учун ҳам Бош қомус — фақат қонун эмас, у халқнинг маънавий ўлчови, юрагини поклаб турадиган бир муқаддас тарозидир.

Бир Ватаннинг фарзандларини боғловчи ришта

Баъзан шаҳар кўчалари бўйлаб юриб, одамлар шошқин қадамлар билан ҳаёт гирдобида кезиб юрганини кузатамиз. Ишга кетаётганлар, мактабга бораётганлар, дардини даво излаб юрувчилар, фарзандини бағрига босган оналар... Уларнинг барчасини бир ришта — Конституция бирлаштиради.

Чунки у ҳар бир бозор, ҳар бир мактаб, ҳар бир хонадонинг тинчлигини сақлаб турувчи кўринмас қўриқчидир. Ҳар бир яшил дарахт соясида, ҳар бир болакайнинг кулгисида, ҳар бир ота-онанинг дуосида унинг баракаси бор.

Илм ва ўзи йўл топувчи авлод

Бош қомус ёшларга:

“Ўқинг, ўрганинг, ижод қилинг, орзу қилинг! Сизнинг йўлингиз очиқ!”

— деб илтифот билан гапиради. Бу сўзлар Исломнинг “илм излаш ҳар бир бандага фарз” деган ҳикмати билан уйғун.

Илмга йўналтирилган жамият — тараққиётнинг чироғидир; Бош қомус эса бу чироқни янада порлоқ қилиш учун мустаҳкам устун бўлиб туради. Ёшлар онгида қонун билан ишонч уйғонади, ишонч билан эса келажак қурилади.

Хулоса ўрнида: Қалбимиздаги битилмаган саҳифа

Бош қомус — халқнинг ўзига ёзган васияти, эртанги кунига битган дуоси, тинчлигига қўйган қўриқчисидир. Унинг моддаларида бизнинг кеча-ю бугунимиз, эртамизга бўлган умидимиз, ота-боболаримиздан мерос қолган ҳалоллик, адолат ва меҳр бор.

Шу боис Конституция китоби йилларда эмас — инсонларнинг қалбида сақланади.

Ва ҳар бир юртдошимиз унга амал қилгани сари бу мамлакатда нур кўпаяди, адолат барқ уради, бағрикенглик мустаҳкамланади, Ватан эса янада улуғ бўлади.

Умрзақов Зикруллоҳ домла,
Норин туман бош имом хатиби