Қурбонлик – Ислом динида муҳтожларга ёрдам бериш, Аллоҳга бўлган тавозеъ ва тақвони намоён этишнинг улуғ ифодасидир. Ҳар бир мусулмон учун бу ибодатни адо этишда маълум одоб ва этик қоидаларга риоя қилиш муҳим ҳисобланади.

1. Ният ва ихлос:

Қурбонлик қилишнинг биринчи шарти – ихлосли ниятдир. Инсон қурбонликни фақат Аллоҳ таоло розилиги учун, суннатни адо этиш мақсадида қилмоғи керак. Риё (кўзбўямачилик) ва манфаат учун қилинган қурбонликнинг савоби бўлмайди.

2. Молнинг ҳалол ва ҳалол топилган бўлиши:

Қурбонликка тортиладиган мол (қўй, эчки, қорамол ёки туя) ҳалол йўл билан топилган, соғлом ва қурбонликқа яроқли бўлиши лозим. Айниқса, кўзи кўр, хасталикка чалинган, жуда зўғир ёки оёғи майиб ҳайвонлар қурбонликқа яроқсиз ҳисобланади.

3. Қурбонликни ўз вақтида қилиш:

Қурбонлик қилишнинг вақти – Қурбон ҳайити намозидан кейин бошланиб, уч кун (айрим мазҳабларга кўра тўрт кун) давом этади. Бу вақтдан олдин ёки кейин сўйилган ҳайвон қурбонлик ҳисобланмайди.

4. Қурбонлик вақтидаги одоблар:

Қурбонлик қилиш чоғида ҳайвонга мулойим ва меҳрибон муносабатда бўлиш лозим. Уни қийнамай, тез ва шариат талабларига мувофиқ сўйиш даркор. Пайғамбаримиз (с.а.в.) айтганлар: «Аллоҳ таоло ҳар бир ишда яхшиликни фарз қилди. Агар сиз сўйсангиз, яхшилик билан сўйинг» (Имом Муслим ривояти).

5. Гўштни тақсимлаш ва эҳтиёжмандларга етказиш:

Қурбонлик гўштини уч қисмга бўлиш одоб саналади: бир қисмини оилага, бир қисмини яқинларга, қолган қисмини муҳтож ва камбғалларга тарқатиш афзал. Бу орқали исломий биродарлик ва меҳр-оқибат кучаяди.

6. Поклик ва тозаликка риоя қилиш:

Қурбонликдан кейин атроф-муҳитни ифлослантирмаслик, қони ва ички аъзоларини очиқча ташлаб кетмаслик керак. Бу нафақат исломий одоб, балки жамоат саломатлиги нуқтаи назаридан ҳам муҳимдир.

Хулоса:

Қурбонлик – фақатгина бир ҳайвонни сўйиш эмас, балки Аллоҳга яқинлашиш, муҳтожларга ёрдам бериш ва диний ва ижтимоий масъулиятни англаш ибодатидир. Унга тааллуқли барча одоб ва қоидаларга риоя қилиш ҳар бир мусулмоннинг бурчи ҳисобланади.

Манбалар асосида тайёрланди

Шухратилла Исраилов,
Учқўрғон туман бош имом ҳатиби