2025-йил 29-апрель куни Самарқанд шаҳрида Имом Абу Мансур Мотуридий таваллудининг 1155-йиллигига бағишланган “Мотуридийлик – бағрикенглик, мўътадиллик ва маърифат таълимоти” мавзусидаги халқаро илмий-амалий анжуман бўлиб ўтди. Ушбу муҳим тадбирга Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев табрик йўллаб, анжуман иштирокчиларига ўз эзгу тилакларини билдирди.

Анжуманнинг мақсади ва аҳамияти

Самарқандда ўтказилган халқаро анжуман ислом динининг маърифатли қадриятларини тарғиб қилиш, мотуридийлик таълимотининг бағрикенглик ва мўътадилликка асосланган тамойилларини кенг оммага етказиш мақсадида ташкил этилди. Анжуманда муфтийлар, исломшунос олимлар, давлат ва жамоат арбоблари, мотуридийшунос тадқиқотчилар, тарихшунос мутахассислар ва динй-маърифий соҳа вакиллари иштирок этди. Бу тадбир мотуридийлик таълимотининг бугунги кундаги долзарблигини ва унинг жаҳон миқёсидаги аҳамиятини яна бир бор таъкидлади.

Анжуман Ўзбекистон Халқаро Ислом Академияси, Имом Мотуридий Халқаро Илмий-Тадқиқот Маркази ва бошқа муассасалар томонидан ташкил қилинди. Ушбу тадбир Имом Мотуридийнинг ислом илмига қўшган улкан хизматларини ўрганиш ва тарғиб қилишда муҳим қадам бўлди.

 Президент табриги

Президент Шавкат Мирзиёев ўз табригида анжуман иштирокчиларини Самарқандда бўлиб ўтаётган ушбу муҳим тадбир билан қутлади. У ўз нутқида Имом Мотуридийнинг ислом динидаги ўрни ва унинг таълимотининг бугунги кундаги аҳамиятига алоҳида эътибор қаратди. Президент табригида қуйидагилар таъкидланди:

Мотуридийликнинг маънавий мероси: Имом Мотуридий таълимоти Исломнинг эзгу ғояларини соф ҳолда сақлаш ва уни бузғунчи кучлардан ҳимоя қилишда муҳим ўрин тутади. Бу таълимот бағрикенглик, мўътадиллик ва маърифатга асосланади.

Замонавий долзарблик: Президент бугунги кунда ислом дини қадриятларини нотўғри талқин қилишга уринаётган кучларга қарши мотуридилик таълимотининг аҳамиятини алоҳида қайд этди. У бу таълимотнинг жаҳонда тинчлик ва ҳамжиҳатликни таъминлашда муҳим омил еканлигини таъкидлади.

Самарқанднинг тарихий аҳамияти: Анжуман ўтказилаётган Самарқанд шаҳри Ислом маданияти ва илм-фан ривожида асрлар давомида муҳим марказ бўлиб келган. Президент бу шаҳарнинг мотуридийлик таълимотининг шаклланишидаги ўрнини алоҳида эътироф этди.

Президент табригида анжуман иштирокчиларининг ушбу тадбирда фаол иштирок этиб, мотуридийлик таълимотини янада чуқур ўрганиш ва тарғиб қилишга қўшаётган хиссаларини юқори баҳоланди. У иштирокчиларга ўз миннатдорлигини билдириб, уларнинг илмий ва амалий фаолиятларига муваффақиятлар тилади.

Анжуманнинг ташкилий жиҳатлари

Анжуманда Ўзбекистон Халқаро Ислом Академияси ва Имом Мотуридий Халқаро Илмий-Тадқиқот Маркази томонидан юқори савияда ташкил қилинди. Тадбирда исломшунос олимлар, муфтийлар ва тарихшунослар ўз маърузалари билан иштирок этиб, мотуридийлик таълимотининг турли жиҳатларини муҳокама қилдилар. Анжуман доирасида Имом Мотуридийнинг асарлари, хусусан, “Китоб ат-тавҳид” ва “Таъвилот аҳли ас-сунна” каби муҳим манбалар таҳлил қилинди.

Тадбирда шунингдек, мотуридийлик таълимотининг замонавий шароитда қўлланиши, унинг бағрикенглик ва маърифатга асосланган тамойилларини кенг тарғиб қилиш масалалари кўтарилди. Анжуман иштирокчилари ўз тажрибаларини ўртоқлашиб, келгусида мотуридийликни ўрганиш ва тарғиб қилиш бўйича янги лойиҳаларни амалга оширишни режалаштирдилар.

Ўзбекистонда мотуридийлик меросига эътибор

Ўзбекистонда Имом Мотуридий меросига мустақиллик йилларидан бери катта эътибор қаратилмоқда. 2000-йилда унинг таваллуди 1130 йиллиги нишонланган бўлиб, Самарқандда ёдгорлик мажмуаси бунёд этилган. 2020 йилда эса Ўзбекистон Халқаро Ислом Академияси ҳузурида “Имом Мотуридий Халқаро Илмий-Тадқиқот Маркази” ташкил қилинди. Ушбу марказ мотуридийлик таълимотини чуқур ўрганиш ва уни халқаро миқёсда тарғиб қилишда муҳим вазифани бажариб келмоқда.

2025-йилда Имом Мотуридий таваллудининг 1155-йиллигига бағишланган ушбу анжуман Ўзбекистоннинг мотуридийлик меросини янада кенгроқ тарғиб қилишга қаратилган энг муҳим тадбирлардан бири бўлди. Президент Шавкат Мирзиёевнинг қарори билан юбилей кенг нишонланаётгани мамлакатда дин ва маърифат соҳасига берилаётган юксак эътиборнинг яна бир далилидир.

Хулоса

Самарқандда ўтказилган “Мотуридийлик – бағрикенглик, мўътадиллик ва маърифат таълимоти” мавзусидаги халқаро анжуман Имом Мотуридийнинг Ислом дини ва илмига қўшган улкан хизматларини яна бир бор эслатиб, унинг таълимотининг бугунги кундаги долзарблигини кўрсатади. Президент Шавкат Мирзиёевнинг анжуман иштирокчиларига йўллаган табриги ушбу тадбирнинг юксак аҳамиятини таъкидлади ва мотуридилик таълимотини тарғиб қилишда давлатнинг қатъий позициясини намоён этди. Анжуман натижалари мотуридийликни ўрганиш ва тарғиб қилишда янги имкониятлар яратиб, Ўзбекистоннинг ислом маданияти ва маърифатини жаҳонга етказишда муҳим қадам бўлди.

ЎМИ Наманган вилоят вакиллиги

ёшлар билан ишлаш бўйича

мутахассис Азимхон Махмудов